จากตอนที่แล้วถ้าเราสังเกตเห็นฟันเป็นรู หรือเริ่มมีอาการเสียวฟันเมื่อโดนลม สัมผัสอาหารร้อนเย็น หรืออาหารหวาน ก็อาจสงสัยได้แล้วว่าอาจเป็นโรคฟันผุ คนไข้ควรมาพบทันตแพทย์เพื่อทำการตรวจ วินิจฉัยและรักษาโดยการบูรณะฟัน แล้วถ้าเราไม่เห็นฟันเป็นรูทั้งยังไม่เคยรู้สึกผิดปกติที่ฟันเราจะแน่ใจได้หรือไม่ว่าไม่มีฟันผุ “ลองทายซิครับว่า ในภาพด้านล่างนี้มีฟันผุหรือไม่”

ถ้าคนไข้เจ้าของฟันในภาพด้านบนมาพบหมอ เมื่อหมอตรวจด้วยตา (visual inspection) ก็คงเห็นไม่ต่างกับทุกคนคือไม่เห็นฟันผุ แต่นอกเหนือจากการตรวจด้วยตาแล้ว ยังมีการตรวจฟันผุเพิ่มเติมด้วยการถ่ายภาพรังสี หลังจากถ่ายภาพรังสีฟันคนไข้ในภาพแล้ว หมอพบว่ามีฟันผุด้านประชิดหรือฟันผุระหว่างซอกฟันนั่นเองครับ 

ฟันผุระหว่างซอกฟันเป็นส่วนที่มองเห็นได้ยากด้วยตาเปล่า เมื่อฟันผุลุกลามใหญ่ถึงระดับหนึ่ง เนื้อฟันจะเริ่มดูโปร่งแสงผิดปกติซึ่งอาจสังเกตเห็นได้ยาก เมื่อฟันผุลุกลามถึงชั้นเนื้อฟันจนเกิดโพรงขนาดใหญ่ภายใน ฟันจะเปราะแตกง่ายแล้วเริ่มปรากฏเป็นรูให้เห็นได้ เมื่อถ่ายภาพรังสี หากมีฟันผุระหว่างซอกฟันจะเห็นเป็นสีดำในเนื้อฟันจุดที่อยู่ระหว่างฟันสองซี่ ขนาดเล็กหรือใหญ่ตามขนาดความลึกในการลุกลามของฟันผุ หากฟันผุในชั้นเนื้อฟันไม่ได้รับการรักษา ฟันผุจะลุกลามใหญ่ขึ้นและลึกขึ้น อาจก่อให้เกิดฟันแตกขนาดใหญ่จนบูรณะได้ยากหรือฟันผุลุกลามถึงโพรงประสาทฟัน เมื่อถึงระยะนี้คนไข้อาจปวดฟันอย่างรุนแรง และไม่สามารถรักษาได้ด้วยการบูรณะฟันเพียงอย่างเดียว

                                                                               ฟันผุถึงโพรงประสาทฟันซึ่งไม่สามารถรักษาได้ด้วยการบูรณะฟันเพียงอย่างเดียว

ดังนั้น คนไข้จึงควรมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจฟันและถ่ายภาพรังสีดูฟันผุระหว่างซอกฟันด้วยครับ นอกจากนี้การตรวจฟันด้วยตนเองโดยการหมั่นสังเกตสีของฟันที่เปลี่ยนไป สังเกตการเกิดรูบนฟัน ร่วมกับการสังเกตว่าเราเสียวฟันบริเวณไหนมากกว่าปกติจากการโดนลม สัมผัสอาหารร้อนเย็น หรืออาหารหวาน แล้วจดจำมาบอกหมอด้วย จะช่วยให้หมอตรวจฟันผุให้คนไข้แต่เนิ่นๆ ผลการรักษาก็จะดียิ่งขึ้นครับ